Leki przeciwdepresyjne
13.08.2023
Spis treści
- Co to są antydepresanty?
- Jak działają antydepresanty?
- Podział leków przeciwdepresyjnych
- Jak działają antydepresanty na zdrowego człowieka?
- Kiedy antydepresanty przestają działać?
- Antydepresanty – jak odstawić?
- Pogorszenie po antydepresantach
- Czy antydepresanty wpływają na pamięć?
- Czy antydepresanty poprawiają koncentrację?
- Dlaczego antydepresanty nie działają?
- Czy leki na depresję zmieniają osobowość?
- Które antydepresanty nie obniżają libido?
- Najskuteczniejsze leki przeciwdepresyjne
- Czy leki przeciwdepresyjne niszczą mózg? – Mózg po antydepresantach
- Antydepresanty w ciąży
- Leki antydepresyjne. które nie uzależniają
- Antydepresanty, które nie uzależniają
- Antydepresanty a terapia
- Naturalne antydepresanty
- Naturalne antydpresanty
- Antydepresanty bez recepty?
Najstarsze leki stosowane w depresji mają w tej chwili ponad 70 lat. W poprzednim wieku pojawiło się kilkadziesiąt związków chemicznych, nazywanych lekami przeciwdepresyjnymi. Wiek dwudziesty pierwszy przyniósł odkrycie nowych leków na leczenie depresji o złożonych mechanizmach działania. Wprowadzenie leków przeciwdepresyjnych było prawdziwą rewolucją i dało możliwość skutecznego leczenia wielu osób dla których dotąd nie było żadnych szans na wyjście z depresji.
Na podkreślenie zasługuje fakt ,że współcześnie nie tylko klasyczne leki przeciwdepresyjne są stosowane w leczeniu depresji. Zastosowanie znajdują tutaj również leki o innym mechanizmie działania: leki przeciwpsychotyczne drugiej generacji, stabilizatory nastroju i inne. Dlatego temat tak zwanych „antydepresantów” jest w gruncie rzeczy bardzo złożony. Pokrótce postaram się go przybliżyć w poniższym artykule.
Co to są antydepresanty?
Leki antydepresyjne to grupa leków o działaniu psychotropowym, które wywierają Terapeutyczny wpływ na wszystkie cechy zespołu depresyjnego i są bardzo często stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych. Ich działanie wiąże się z wpływem na patologiczne procesy ,które leżą u podłoża zespołów depresyjnych. Przypominam ,że działanie psychotropowe to informacja o powinowactwie leku do ośrodkowego układu nerwowego. Wokół tego sformułowania narosło dużo mitów i obaw, które zupełnie nie mają związku z prawdziwym działaniem leku.
Jak działają antydepresanty?
Mechanizm działania leków na depresję polega przede wszystkim na regulacji neuroprzekaźników, głównie serotoniny, noradrenaliny oraz dopaminy w ośrodkowym układzie nerwowym. Regulują one emocje, nastrój oraz inne czynności psychiczne.
Leki przeciwdepresyjne mogą wpływać na jeden z transporterów neuroprzekaźników. Dla innych leków punktem docelowym będą receptory związane z białkami G. Kolejnym ważnym mechanizmem działania leków psychotropowych będą kanały jonowe oraz enzymy.
Podział leków przeciwdepresyjnych
Leki stosowane w depresji i zaburzeniach lękowych można podzielić na różne grupy, kierując się albo ich budową chemiczną albo mechanizmem działania. I tak możemy wyróżnić trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (trójcykliczne leki przeciwdepresyjne) oraz nowsze, o budowie innej niż trójpierścieniowa, które nazywane są również lekami drugiej generacji. Leki trójpierścieniowe aktualnie stosowane są coraz rzadziej z uwagi na liczne skutki uboczne, które mogą wywoływać. Mimo to, znajdują nadal zastosowanie w leczeniu dużej depresji.
Leki drugiej generacji dają znacznie mniejsze skutki uboczne przy podobnych efektach leczenia. Ze względu na mechanizm działania, leki antydepresyjne możemy podzielić na inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, leki o złożonym mechanizmie działania oraz inhibitory monoaminooksydazy. Leki antydepresyjne i przeciwlękowe mogą się bardzo różnić pod względem efektów i siły działania, ponadto mogą działać na różne cechy depresji oraz lęku, a także na inne objawy psychopatologiczne.
Rozróżniamy leki o działaniu antydepresyjnym, ale niewielkim działaniu na zaburzenia lękowe oraz leki, których głównym efektem będzie działanie przeciwlękowe o różnym stopniu nasilenia. Wszystkie te leki mogą mieć zróżnicowany wpływ na napęd psychoruchowy oraz jakość snu ( poprawiać go, nie wpływać na jego jakość lub wpływać na niego niekorzystnie). Każdy lek – stosowany w leczeniu depresji i lęku oraz innych zaburzeń – pomimo podobnych mechanizmów działania, wywołuje inny końcowy efekt. Dlatego tak ważne jest, aby lek został dobrany przez psychiatrę, który dysponuje wiedzą umożliwiającą dostosowanie go indywidualnie do każdego pacjenta. Końcowy efekt leczenia zależny jest od wielu czynników, również leżących po stronie pacjenta. Mam na myśli wiek pacjenta, towarzyszące schorzenia, jego oczekiwania dotyczące leczenia. Jeżeli pacjent jest gotowy nie tylko na leczenie farmakologiczne, ale również na podjęcie psychoterapii, istnieje możliwość zastosowania leków o mniejszej sile działania i mniejszej liczbie skutków ubocznych. Pacjenci, którzy podejmują psychoterapię, mają również możliwość odstawienia leków w znacznie krótszym czasie, niż w przypadku wyłącznej farmakoterapii. Zawsze jednak dostosowanie dawki leku musi się to odbywać w porozumieniu z psychiatrą.
Podkreślenia wymaga fakt, iż w leczeniu zaburzeń depresyjnych, leczenie rozpoczyna się od momentu uzyskania poprawy i musi być prowadzone przynajmniej przez okres kilku miesięcy – najczęściej roku. Jeżeli pacjent podejmuje psychoterapię, istnieje możliwość odstawienia leków już po kilku miesiącach. Bardzo ważne jest również, aby nie oczekiwać natychmiastowej poprawy – efekt działania nowoczesnych leków przeciwdepresyjnych nieuzależniających przychodzi najczęściej w ciągu kilku tygodni przyjmowania leków. Bardzo ważna jest cierpliwość i ścisła współpraca z lekarzem psychiatrą. W razie wystąpienia działań niepożądanych, specjalista psychiatra zleci doraźne leki, które zniosą te objawy. Leki te mogą mieć potencjał uzależniający – stosowane jednak przez okres kilku tygodni wstępnego leczenia nie wywołają uzależnienia. Opóźniony efekt działania stosowanych leków przeciwdepresyjnych i przeciwlękowych jest prawdopodobnie związany z powolną adaptacją receptorów w ośrodkowym układzie nerwowym. Publikowane są doniesienia o podobnym, pozytywnym efekcie działania na ośrodkowy układ nerwowy zarówno psychoterapii jak i i farmakoterapii. Jeżeli jednak pacjent jest ciekawy, jaka jest przyczyna, mechanizm psychologiczny dolegliwości, które u niego wystąpiły, konieczna jest psychoterapia. Psychoterapia przynosi odpowiedź na temat ukrytej pod objawem nieuświadomionej części osobowości, nieświadomych pragnień i potrzeb.
Leki antydepresyjne znajdują również zastosowanie w leczeniu bardzo wielu innych zaburzeń i schorzeń. Ich lista jest bardzo długa. Mogą to być wszystkie rodzaje zaburzeń lękowych, fobii, zaburzeń psychosomatycznych. zespoły obsesyjno- kompulsyjne, czy objawy wynikające z zespołu stresu pourazowego. Są to leki stosowane również w chorobie afektywnej dwubiegunowej. Przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych jest możliwe a nawet zalecane w leczeniu bólu, z bardzo dobrym efektem.
Jak działają antydepresanty na zdrowego człowieka?
Leki przeciwdepresyjne nie będą miały wpływu na zdrowego człowieka. Wynika to z ich mechanizmu działania, który jest całkowicie inny niż np. działanie substancji narkotycznych, które nieodwracalnie niszczą ośrodkowy układ nerwowy .Nie ma żadnego uzasadnienia przejmowanie ich przez zdrowe osoby w celu uzyskania euforycznych stanów.
Kiedy antydepresanty przestają działać?
Bardzo rzadko zdarza się sytuacja kiedy leki antydepresyjne przestają działać. Wynika to z Mechanizmów wstępujących w ośrodkowym układzie nerwowym i dotyczy niewielkiej grupy pacjentów. Pogorszenie działania leków antydepresyjnych częściej może wynikać z błędów w farmakoterapii. Może nimi być:
- Nieregularne stosowanie leków
- Nie stosowanie się do zaleceń lekarskich
- Przyjmowanie substancji( np. ziół i leków) bez porozumienia z lekarzem,które wywołują interakcje obniżające skuteczność leku lub wywołujących ich toksyczny efekt
- Samowolne odstawienie leku lub manipulowanie dawką
- Przyjmowania alkoholu i innych używek
- Rezygnacja lub nie podjęcie Psychoterapii w sytuacji ,w której istnieją bardzo mocne wskazania do podjęcia tej formy leczenia. Korzystanie z wyłącznej farmakoterapii u pacjentów którzy mają wskazania do Psychoterapii, po wielu latach może zakończyć się brakiem skuteczności leczenia farmakologicznego. Może to skutkować „wyczerpaniem zasobów „w ośrodkowym układzie nerwowym
Antydepresanty – jak odstawić?
- Z uwagi na bardzo złożone mechanizmy działania leków stosowanych w depresji, różny jest ich sposób odstawiania. Odstawienie zawsze musi mieć miejsce pod kontrolą specjalisty. Są leki, które można odstawić z dnia na dzień bez negatywnych następstw. Istnieją takie leki antydepresyjne, których nagłe odstawienie może nieść bardzo niebezpieczne konsekwencje. Mówiąc o konsekwencjach, mam na myśli nie tylko nawracające objawy choroby, ale liczne objawy ,które mogą się pojawić w reakcji na nieprawidłowe odstawienie leku.
Pogorszenie po antydepresantach
Oczywiście może zdarzyć się sytuacja w której następuje pogorszenie po włączeniu leków antydepresyjnych. Przyczyn takiej sytuacji może być bardzo wiele. Pogorszenie stanu psychicznego może mieć różne przyczyny:1) występuje bardzo często po włączeniu tych leków. Wynika to z mechanizmu działania powyższych substancji i nie jest powodem do lęku. Lekarz Psychiatra powinien przygotować pacjenta na taką sytuację. Objawy niepożądane po włączeniu leków przeciwdepresyjnych najczęściej ustępują najpóźniej w ciągu kilku tygodni. Jeżeli ich nasilenie jest duże lub utrzymują się dłużej, wymagają ponownej konsultacji z psychiatrą. W innych artykułach powyższe objawy zostały szczegółowo opisane.2)związane z błędną diagnozą. Sytuacja taka wymaga pogłębienia diagnostyki i włączenia leku o innym mechanizmie działania.3) wynikające z nieregularnego przyjmowania leków przez pacjenta. Większość leków stosowanych w psychiatrii wymaga regularnego przyjmowania. W sytuacji pomijania dawki mogą wystąpić nasilone objawy uboczne i pogorszenie stanu psychicznego pacjenta. Brak współpracy pacjenta (compliance) jest jedną z głównych przyczyn braku skuteczności leczenia w psychiatrii.4)przyjmowanie przez pacjenta substancji psychoaktywnych, alkoholu.5) przyjmowania innych leków wchodzących w interakcje z lekami psychotropowymi.
Czy antydepresanty wpływają na pamięć?
Stosowanie leków przeciwdepresyjnych może wpływać na pamięć w bardzo różnych mechanizmach. Są leki, które wpływają na poprawę pamięci i innych funkcji poznawczych. Są takie, które mogą pogarszać koncentrację, pamięć, uwagę. Zdarza się to jednak bardzo rzadko. Najczęściej przy stosowaniu leków przeciwdepresyjnych wszystkie funkcje poznawcze, w tym pamięć, ulegają poprawie. Wynika to z przyczyn zaburzeń pamięci. Są one najczęściej związane z objawami depresyjnymi i lękowymi. Kiedy objawy depresyjne i lękowe ulegają redukcji lub całkowitej eliminacji, pamięć automatycznie również poprawia się. Istnieją leki, w szczególności dedykowane pacjentom z zaburzeniami pamięci. Dlatego tak ważne jest przekazanie lekarzowi informacji na temat problemów z pamięcią. Równocześnie jednym z obowiązków lekarza zbierającego wywiad w trakcie pierwszej wizyty, jest dopytanie pacjenta o zaburzenia pamięci, uwagi, koncentracji.
Czy antydepresanty poprawiają koncentrację?
Tak, najczęściej leki antydepresyjne poprawiają funkcje poznawcze, w tym koncentrację. Jeżeli w wyniku włączenia leków następuje pogorszenie funkcji poznawczych, należy to zgłosić psychiatrze. Działania niepożądane w postaci zaburzeń pamięci mogą się zdarzać.
Taka sytuacja wymaga również pogłębienia diagnostyki przez lekarza i znalezienia przyczyny tego stanu. Zdarza się ,że występuje konieczność zmiany leku, na taki ,który nie będzie miał negatywnego działania w obszarze pamięci na pacjenta.
Współcześnie stosowane leki antydepresyjne charakteryzują się dużym profilem bezpieczeństwa, złożonymi mechanizmami działania. Specjalista Psychiatra ma do wyboru różne substancje, które może dostosować do spektrum zaburzeń pacjenta. Podkreślenia wymaga fakt ,że leki stosowane w leczeniu depresji nie mają charakteru uzależniającego.
Dlaczego antydepresanty nie działają?
Brak skuteczności działania leków antydepresyjnych może wynikać z różnych przyczyn. Pokrótce omówię je poniżej:
1) przyjmowanie leków przez pacjenta niezgodnie z zaleceniami lekarza lub nie przyjmowanie ich zupełnie. Jest to bardzo częsta przyczyna niepowodzeń w leczeniu
2) równoczesne przyjmowanie substancji psychoaktywnych i alkoholu. toksyczność alkoholu w takich sytuacjach może być zwielokrotniona. Sam alkohol oczywiście może inicjować powstawanie depresji.
3) przyjmowanie leków które wchodzą w interakcje z lekami antydepresyjnymi, znosząc ich działanie lub nasilając objawów niepożądanych. Dlatego tak istotne jest zgłoszenie każdemu lekarzowi innych przyjmowanych leków. Zdarzają się interakcje między lekami, które mogą zagrażać zdrowiu i życiu pacjenta.
Sytuacja taka dotyczy również suplementów diety, które pacjenci przyjmują samowolnie, nie informując lekarzy.
4) błędna diagnoza, która implikuje włączenie leku o niewłaściwym mechanizmie działania w stosunku do profilu zaburzeń pacjenta. Dlatego tak istotny jest szczegółowy wywiad przeprowadzony przez specjalistę psychiatrę. Od pacjenta zaś wymagane jest nie zatajanie istotnych informacji dla uzyskania poprawy i skutecznego leczenia. A przede wszystkim właściwego postawienia diagnozy, które jest kluczem do skutecznego leczenia.
5) schorzenia towarzyszące, które obniżają skuteczności leczenia lub nawet je uniemożliwiają. Dotyczy to zwłaszcza chorób somatycznych ,które nie zostały zdiagnozowane przez innych specjalistów. Dlatego tak istotna jest szczegółowa diagnostyka somatyczna poszczególnych pacjentów w oparciu o konsultacje z innymi specjalistami.
Czy leki na depresję zmieniają osobowość?
Leki nie zmieniają osobowości. Usuwają jedynie objawy w postaci np. objawów depresyjnych czy lękowych. Mogą jednak wpływać na pewne zmiany w zachowaniu. Wynika to z mechanizmu ich działania. Mogą zwiększyć zdolność do radzenia sobie z trudnymi emocjami. Pacjenci często opisują to jako efekt większego dystansu do różnych zjawisk i trudnych sytuacji. Skutkuje to większą dojrzałością w zachowaniu, zwiększeniem odporności na stres, zarówno zewnętrzny jak i wewnętrzny.
Które antydepresanty nie obniżają libido?
Istnieje duża grupa leków antydepresyjnych, które mogą wpływać na obniżenie libido. Dotyczy to przede wszystkim inhibitorów wychwytu zwrotnego wychwytu serotoniny. Powyższe objawy nie dotyczą wszystkich pacjentów. Wystąpienie pogorszenia libido zależne jest również od dawki stosowanej u pacjenta. Jeżeli ten objaw pojawił się u pacjenta, wymaga on omówienia go ze specjalistą, który zmodyfikuje leczenie w taki sposób, aby nie wpływało ono w negatywny sposób na życie seksualne pacjenta.
Najskuteczniejsze leki na depresję
Najskuteczniejszymi lekami na objawy depresji są leki o złożonych mechanizmach działania. Można tu wymienić :
-inhibitory wychwytu zwrotnego neuroprzekaźników serotoniny i noradrenaliny.
-inhibitory zwrotnego wychwytu noradrenaliny i dopaminy.
-leki multimodalne
Skuteczność tej grupy antydepresantów wynika również z tego, że zmieniają one siłę swojego działania i mechanizm w zależności od dawki. Istotna jest Indywidualizacja leczenia w psychiatrii oraz dobranie leków i dawki przez specjalistę ściśle do potrzeb pacjenta.
Czy leki przeciwdepresyjne niszczą mózg? – Mózg po antydepresantach
Leki przeciwdepresyjne nie niszczą mózgu. Wprost przeciwnie, leki antydepresyjne „naprawiają mózg”. Można powiedzieć, że odbudowują te miejsca, które zostały uszkodzone przez różne czynniki doprowadzające do wywołania stanu depresyjnego.
Wiele objawów dla różnych zaburzeń psychicznych jest wspólnych, a obwody w mózgu biorące udział w powstawaniu tych objawów mogą być podobne. Wspólny objaw dla różnych zaburzeń psychicznych może mieć taką samą lokalizację w mózgu. Liczba występujących w mózgu szlaków neuronalnych, za pomocą których dochodzi do ekspresji objawów zaburzeń psychicznych, jest ściśle ograniczona. Dlatego zaburzenia depresyjne czy lęk mają prawdopodobnie wspólne obwody w różnych zaburzeniach psychicznych ,w których występują. Po postawieniu diagnozy u określonego pacjenta, identyfikuje się pojedyncze objawy ,które można przypisać konkretnym obwodom w mózgu. To ostatni krok do rozważenia zestawu neuroprzekaźników, o których wiadomo że spełniają regulację w zakresie tych obwodów. Może to np. być Dopamina czy Serotonina lub Histamina. Wpływając na te neuroprzekaźniki poprzez zastosowanie odpowiednich leków działających w obrębie tych neuroprzekaźników, objawy psychiczne ulegają wycofaniu.
Antydepresanty w ciąży
Leczeniem pierwszego rzutu w depresji w ciąży jest psychoterapia. Jeżeli zachodzi potrzeba włączenia leku przeciwdepresyjnego w ciąży, zawsze wymaga ona bardzo dogłębnej analizy przez specjalistę psychiatrii. W takich okolicznościach wybór leku musi być podyktowany jak największym bezpieczeństwem jego działania w okresie ciąży, jak również zdecydowaną przewagą korzyści wynikających z takiego leczenia przed potencjalnym ryzykiem objawów ubocznych, mogących wpłynąć na rozwijający się płód i kobietę ciężarną. Istnieją okoliczności kiedy leczenie depresji jest konieczne w ciąży. Sytuacją taką jest zagrożenie dla życia i zdrowia pacjentki i dziecka. Może ona wynikać z obecności choroby psychicznej u ciężarnej. W takich sytuacjach często konieczne jest leczenie w warunkach szpitalnych. Niezależnie od stopnia ciężkości zaburzeń depresyjnych w ciąży,obecność psychoterapeuty na każdym etapie leczenia jest niezbędna.
Leki osłonowe przy antydpresantach
Leki osłonowe nie są potrzebne przy lekach przeciwdepresyjnych. Natomiast istotnym elementem leczenia zaburzeń psychicznych jest stosowanie probiotyków, które wedle ostatnich badań odgrywają bardzo ważną rolę w leczeniu objawów depresyjnych. Przewód pokarmowy ma być drugim mózgiem. Jego nieprawidłowe działanie, związane również z nieprawidłową florą bakteryjną, może mieć bezpośredni wpływ na wywołanie objawów depresyjnych i lękowych.
Antydepresanty, które nie uzależniają
Leki stosowane w depresji nie uzależniają. Są to również leki bardzo bezpieczne, jeżeli stosowane są wedle zaleceń i pod opieką specjalisty. Zdarza się ,że zwłaszcza w początkowym etapie leczenia depresji potrzebne są leki doraźne, które pomogą przetrwać pierwszy etap wdrażania leków przeciwdepresyjnych. Nie są to leki leczące depresję. Część tych leków może mieć potencjał uzależniający. Rozwija się on jednak dopiero po kilku miesiącach. Psychiatrzy korzystają z tego typu leków wyłącznie w ciągu pierwszych kilku tygodni leczenia lub w wyjątkowych sytuacjach w trakcie dalszego etapu leczenia. Leki te oczywiście muszą być ordynowane w ściśle określonych dawkach pod ścisłą kontrolą specjalisty psychiatry. W trakcie ich przyjmowania całkowity zakaz spożywania alkoholu i obsługiwania maszyn, prowadzenia pojazdów.
Antydepresanty a terapia
Psychofarmakoterapia i psychoterapia są dwoma głównymi metodami leczenia zaburzeń depresyjnych. Te dwie metody powinny być stosowane równocześnie u większości pacjentów z tym rozpoznaniem, ponieważ uzupełniają się nawzajem i czynią leczenie kompletnym.
Łączenie farmakoterapii i psychoterapii znacząco poprawia rokowanie wśród pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.
Wyjątkiem od tej zasady są sytuacje kiedy objawy nie mają dużego nasilenia. W takiej sytuacji całkowicie wystarczająca jest psychoterapia. Dotyczy to najczęściej epizodu depresji łagodnej. Cięższe stany depresyjne wymagają nie tylko psychoterapii, ale również farmakoterapii. W szczególności w sytuacji zagrożenia dla życia i zdrowia pacjenta.
Naturalne antydepresanty
Naturalne substancje przeciwdepresyjne powinny być stosowane jednocześnie z lekiem przeciwdepresyjnym. Wyjątek stanowi tu lekka depresja ,w której możliwa jest wyłączna psychoterapia. Naturalne „ antydepresanty” mogą wspierać ten proces. Możemy tu wymienić witaminy z grupy B, witamina D trzy, kwasy Omega trzy, substancje probiotyczne. W przypadku stosowania dziurawca zwyczajnego leki przeciwdepresyjne nie mogą być stosowane z uwagi na duże ryzyko objawów bocznych wynikających z podobnego mechanizmu działania dziurawca zwyczajnego i leków przeciwdepresyjnych. W dziurawcu zwyczajnym ilość substancji czynnej jest wielokrotnie niższa niż w lekach stosowanych w depresji, przede wszystkim inhibitorach wychwytu zwrotnego serotoniny. Pomimo tej różnicy połączenie dziurawca zwyczajnego z lekami przeciwdepresyjnymi może być bardzo niebezpieczne.
Naturalne lekiem przeciwdepresyjnym wartym wspomnienia jest również regularna aktywność fizyczna. W przypadku depresji z zaburzeniami snu bardzo ważna będzie nie tylko aktywność fizyczna, ale również higiena snu.
Warto wspomnieć że higiena snu jest leczeniem pierwszego rzutu w przypadku wszelkich zaburzeń snu. W tym również zaburzeń snu w przebiegu depresji.
Antydepresanty – skutki uboczne
Napisałam już cały duży artykuł o skutkach ubocznych antydepresantów to znaczy leków wątrobowych. Myślę że warto tam odesłać czytelników A nie powielać treści
Antydepresanty bez recepty?
Leki przeciwdepresyjne przepisuje specjalista psychiatra. Wszystkie leki stosowane w psychiatrii w leczeniu depresji są wystawione na receptę. Substancje działające przeciwdepresyjnie, nie będące lekami omówiono powyżej.
Większość preparatów ziołowych nie ma żadnych rzetelnie udokumentowanych dowodów działania. Stosując te preparaty należy zwrócić baczną uwagę na ewentualne interakcje, które mogą być wynikiem połączenia preparatów ziołowych leków. Takie połączenie może skutkować niebezpiecznymi objawami ubocznymi lub brakiem działania leku przeciw depresyjnego. Każdorazowo przyjmując suplementy diety, preparaty ziołowe i inne ,należy informować o tym lekarza specjalistę, pytając o bezpieczeństwo takiego połączenia.
Opracowała lek. med. Katarzyna Adamska
Katarzyna Monika Adamska – Psychiatra w Gabinetach Rozwoju w Krakowie