Badanie neuropsychologiczne jest wykonywane głównie w celu oceny tzw. funkcji poznawczych (pamięci, uwagi, funkcji wzrokowo – przestrzennych, funkcji wykonawczych, funkcji językowych), ale ocena neuropsychologiczna obejmuje także sferę emocji i funkcjonowania społecznego pacjenta. Badanie to może zlecić lekarz neurolog lub psychiatra, kiedy pacjent np. skarży się na zaburzenia pamięci, koncentracji uwagi, trudności z wykonywaniem codziennych czynności, poruszaniem się w przestrzeni lub kiedy dotychczasowe leczenie antydepresyjne, przeciwlękowe czy psychoterapia nie przynoszą spodziewanej poprawy stanu psychicznego pacjenta. Powodem zgłoszenia się pacjenta na badanie neuropsychologiczne mogą być ponadto zauważane przez rodzinę wyraźne i postępujące zmiany w jego zachowaniu, nawykach oraz pogorszenie się stopnia samodzielnosci pacjenta na co dzień. Innym wskazaniem do badania jest przebyty udar mózgu, uraz głowy lub inne schorzenie neurologiczne wpływające na sprawność funkcji poznawczych. Celem takiego badania wówczas jest określenie, które funkcje zostały uszkodzone i w jakim stopniu, a także zaplanowanie (jeśli to możliwe) stosownych oddziaływań rehabilitacyjnych w tym zakresie.
Forma i czas trwania badania zależą od wielu czynników, między innymi od sprawności psychofizycznej pacjenta, schorzeń współwystępujących, a także celu badania. Badanie neuropsychologiczne obejmuje: szczegółowy wywiad zebrany od pacjenta (w szczególnych przypadkach – od rodziny), analizę dokumentacji medycznej, obserwację zachowania pacjenta w trakcie badania oraz testy i próby eksperymentalno – kliniczne pozwalające na ocenę sprawności procesów poznawczych. Ważnym elementem badania jest także próba uzyskania odpowiedzi na pytania o obecność zaburzeń depresyjnych, lękowych, zmienności nastrojów, umięjętności kontrolowania reakcji emocjonalnych, itp.
Osoba udająca się na badanie neuropsychologiczne powinna zabrać ze sobą:
-
okulary (jeśli używa)
-
aparat słuchowy (jeśli używa)
-
dokumentację medyczną (karty wypisowe z pobytów szpitalnych oraz wyniki badań, zwłaszcza badań neuroobrazowych – tomografii komputerowej głowy, rezonansu magnetycznego, badania EEG, badania dopplerowskiego)